konferencja

2-3 czerwca 2022

Platonizm w metafizyce
/ ontologii

źródła, dzieje, aktualność, krytyka

Patronat merytoryczny:

referat

dr Marek Błaszczyk

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Spór o platonizm

abstrakt

Celem wystąpienia będzie ukazanie specyfiki platonizmu, jego filozoficznych założeń oraz wpływu na zachodni (europejski) sposób myślenia o świecie i człowieku. W pierwszej części referatu zaznaczymy, że filozofia Platona w znacznej mierze ukształtowała metafizykę chrześcijańską, a zwłaszcza oddziałała na myśl św. Augustyna. Wyraźne ślady platonizmu widoczne są także w refleksji Leibniza, Kartezjusza, Kanta, Hegla, Cohena, Natorpa, Husserla, Heideggera czy Gadamera, których dzieła stanowią dziś kanon literatury filozoficznej. Nie sposób zresztą wymienić tu wszystkich myślicieli, których filozofia Platona inspirowała i na których bezpośrednio lub pośrednio oddziałała. Co wszak znamienne, charakterystyczny dla platonizmu dualizm ontologiczny (dualizm duszy i ciała) spotkał się z krytyką ze strony współczesnych badaczy kondycji ludzkiej. Temu zagadnieniu przyjrzymy się natomiast w drugiej części wystąpienia. Będziemy argumentować na rzecz tezy, że dusza (psyche) i ciało (soma) nie tyle stanowią dwie odrębne, niezależne jakości (substancje), ile są ze sobą nierozerwalnie związane. Podkreślimy, polemizując z typowym dla zachodniego sposobu myślenia dualizmem, że dusza i ciało nieustannie na siebie oddziałują, wzajemnie się dopełniają i uzupełniają. Zwrócimy przy tym uwagę na psychofizyczną jedność człowieka, akcentując – ufundowaną na krytyce platonizmu – holistyczną koncepcję zdrowia, w tym fenomen medycyny psychosomatycznej.