konferencja

2-3 czerwca 2022

Platonizm w metafizyce
/ ontologii

źródła, dzieje, aktualność, krytyka

Patronat merytoryczny:

referat

dr hab. Wiesława Sajdek

Uniwersytet im. Jana Długosza w Częstochowie

Idea Dobra w "Rzeczpospolitej" Platona jako zasada ontologiczna

abstrakt

Platon do pojęcia „Dobra samego” dochodzi w najobszerniejszym ze swoich dialogów stopniowo. Dramaturgia Rzeczpospolitej wpisana została bowiem w zamysł pedagogiczny. Rodzeni bracia Platona, Glaukon i Adejmantos,  przedstawiciele aristoi, pragną usłyszeć od Sokratesa uzasadnione logicznie pouczenie o tym, co jest naprawdę dobre i dlaczego właśnie to, niezależnie od powszechnie panującej w ateńskiej społeczności opinii publicznej. Obaj wiedzą, że najbardziej cenionym dobrem jest majątek i wpływy polityczne, które zapewniają użycie siły. Dzięki temu można skutecznie robić wrażenie najsprawiedliwszego spośród obywateli, mimo to, że się jest skrajnie niesprawiedliwym. W życiu społecznym najwyżej cenione są pozory. Tylko wyjątkowo otwarte na dialektykę umysły szukają prawdy, nie zadowalając się pozorami.  

Sokrates wprowadza słuchaczy w poznanie „Dobra samego”, „postaci Dobra”,  jako najdoskonalszego przedmiotu poznania, a zarazem najwyższej zasady. Dobro, tożsame z „Jednym”, „jest” ponad substancją (509 B).